Mijn paard zegt 'Nee!' - en nu?

Een paard is geen 'fiets-met-haar'. Het zijn levende dieren met een eigen belevingswereld en soms een eigen mening over hetgeen wij van ze vragen.
Je paard kan volmondig 'ja' zeggen op jouw vraag (hij stapt netjes weg als je je been aanlegt, hij stopt op een zachte stemhulp), maar soms krijg je als baasje ook een duidelijke 'nee' voor je kiezen.
Je paard weigert een hindernis, wil zijn benen niet optillen of steigert bij het trailerladen. 
Wat doe je met die 'nee'?

Onze eerste reactie en overtuiging is vaak dat we van die 'nee' zo snel mogelijk een 'ja' moeten maken. 
Het paard moet ons als 'dominante leider' zien en DUS gehoorzamen.
Maar is dat wel zo?
 
Vroeger had ik misschien precies hetzelfde gezegd, vanuit wat ik toen wist en dacht te weten. 
Ook ik heb van jongs af aan te horen gekregen: 'hij is stout, hij luistert niet, hij wil het niet, hij moet gehoorzamen'. 
En ook ik heb adviezen gekregen over een scherper bit, grotere spoor, langere zweep, overtuigender 'leiding geven' en nog veel meer. 
Nu denk ik daar anders over. Juist OMDAT een paard een paard is, en geen harige fiets, wil ik dat mijn paard ook iets te zeggen heeft over wat we doen. Ik wil weten wat hij ervan vindt, ik wil immers sámen met mijn paard die buitenrit maken of die hindernis springen. 
Ik zie mijn paard als mijn ontspanning, maar ziet mijn paard mij ook wel zo?
Ik probeer daar vaak bij stil te staan en streef ernaar om het voor mijn paarden ook leuk en ontspannen te houden. Ik wil van mijn paarden geen inhoudsloze robots maken die mij blind gehoorzamen. 
Als ik dat wil, ga ik wel mountainbiken. 

Wat doe ik dan als paarden 'nee' zeggen?
Allereerst neem ik de 'nee' serieus. Ik wil er niet aan voorbij gaan dat ze misschien iets eng of spannend vinden, of misschien wel gewoon niet willen. 
Wanneer je dan doordrukt ('stel je niet aan, we doen het gewoon') ga je voorbij aan de behoefte van het paard. 
Denk maar eens aan jezelf: stel dat jij hoogtevrees hebt en je staat op de hoge duikplank, zou je dan springen als er iemand tegen je schreeuwt? Zou je springen voor een pak koekjes?
En wat zou je van jouw 'leider' vinden als deze jouw weerstand negeert en je gewoon van die duikplank afduwt? Zou je die persoon nog vertrouwen?

Ik wil graag dat mijn paard mij vertrouwt, dat is me heel wat waard. En dat vertrouwen krijg ik niet als ik zijn weerstand negeer en hem ergens doorheen dwing.
Ik krijg dat vertrouwen wel als ik oog heb voor zijn beleving en behoeftes en daar respectvol mee omga. 
Misschien betekent dat dus dat we die enge koeien alleen maar van veraf bekijken in plaats van erlangs gaan, zodat mijn paard veilig van een afstandje kan kijken en ervaren dat die koeien hem niets doen. 
En morgen misschien weer een stapje dichterbij.

Dat betekent ook dat ik mijn paard de ruimte geef om dingen te onderzoeken op zijn manier en op zijn tempo, wanneer hij daar behoefte aan heeft. 
Vaak zijn we geneigd om meteen maar ons doel te willen behalen: hij moet NU die trailer in, hij moet NU over dat zeiltje. Paarden hebben de behoefte om dingen te onderzoeken. 
Door dingen te onderzoeken (voelen, ruiken, proeven, erin bijten) verwerkt je paard informatie en ervaart tegelijkertijd dat de situatie waar hij 'nee'  tegen zei, misschien toch niet zo moeilijk of spannend is.
Ik probeer te kijken wat mijn paard wel en niet aankan en hem vanuit ontspanning en rust te vragen zijn grenzen te verleggen. 

Betekent dat dan dat je je paard maar moeten laten gaan, hem nooit iets mag vragen, hij nooit de trailer op hoeft en je uren staat te wachten tot je paard klaar is met 'onderzoeken'?
Nee. Het betekent dat je duidelijke grenzen stelt, je paard uitlegt wat de bedoeling is, maar binnen dat wat je doet wél rekening houdt met - en ruimte maakt voor - zijn beleving en behoeftes. 
Dat is soms een zoektocht en kan betekenen dat je vastgeroeste ideeën en patronen moet loslaten maar wat je ervoor terugkrijgt is een open, ontspannen paard dat de wereld vanuit vertrouwen benadert.
En dan zul je merken dat je paard steeds minder vaak 'nee' zegt.

Waarom paarden soms 'nee'  zeggen
Een paard dat 'nee' zegt doet dat meestal vanwege een van de volgende redenen:
- hij KAN het niet
- hij DURFT het niet
- hij BEGRIJPT het niet
- hij WIL het niet

Wanneer je je paard goed kent en zijn lichaamstaal begrijpt, kun je een inschatting maken welke 'nee' het is. Als je dat achterhaald hebt, kun je ermee aan de slag. 

1. Wanneer je paard iets (nog) niet KAN, kun je het hem leren. 
Het is wel zaak eerst uit te zoeken waarom je paard iets niet kan: als hij ergens last van heeft of pijn heeft, zul je dat eerst moeten aanpakken voordat je weer iets van hem vraagt. 
Ik kreeg ooit een keer een probleemlader in training die simpelweg niet kón laden omdat hij last had van zijn SI-gewricht. De kanteling die zijn bekken moest maken bij het oplopen van de klep deed hem zo'n zeer dat hij was gaan steigeren om aan te geven dat hij niet wilde en kon laden. 

2. Wanneer je paard iets niet durft, kun je stap voor stap jullie grenzen verleggen waarbij je rekening houdt met zijn stress-niveau. Laat het paard het tempo bepalen, stop als het genoeg is, er is morgen weer een dag.
Iets niet durven is vaak de reden van een duidelijke 'nee' en wordt door ons snel over het hoofd gezien.
Wees dus alert op de kleinste tekenen van spanning (ogen, neusvleugels, ademhaling) en pas de intensiteit van je oefening en hulpen daarop aan.

3. Wanneer je paard je niet begrijpt, zul je moeten werken aan jouw eigen communicatie, hulpgeving en timing. 
Onbegrip zorgt bij paarden vaak voor spanning/stress, daardoor lijkt het soms alsof hij iets niet durft, terwijl hij met de juiste begeleiding en aansturing ineens begrijpt wat de bedoeling is. 
Dan was er geen sprake van angst, maar van onduidelijkheid. 
Dit zie ik heel vaak bij trailerlaadproblemen: het paard wil het wel, maar begrijpt de begeleider gewoon niet. 

4. Wanneer je paard iets niet WIL, kun je proberen uit te zoeken waarom hij iets niet wil. 
Vaak blijkt dan dat 'niet willen' voortkomt uit een van de andere drie redenen!

En jij? Wat doe jij met een 'nee' van jouw paard?
Laat hieronder je reactie achter!

* Vond je dit een nuttig artikel? Deel het dan via Facebook, Twitter of Linkedin zodat jouw netwerk er ook van kan profiteren!

Afram onderzoekt graag met zijn tanden!